اگر سریال «به من دروغ بگو» را دیده باشید، احتمالا برخی از ترفندهای دکتر «لایتمن» (شخصیت اصلی سریال با بازی «تیم راث») در رمزگشایی از دروغ متهمان مختلف به نظرمان کمی دور از باور می آمد. اما گزارش امروز پایگاه اینترنتی بیزینس اینسایدر، با عنوان «چگونه با نگاه کردن به صورت افراد متوجه دروغ آنها شویم»، تردیدها درباره ترفندهای دکتر لایتمن را تا حدود زیادی تعدیل کرده است.
شاید با ما موافق باشید که تقریبا همه آدم ها به دلایل مختلف در زندگی خود دروغ های کوچکی گفته اند و پوشاندن برخی از واقعیت ها در زندگی چندان هم غیرعادی نیست. اما بعضی از آدم ها به بیان خلاف حقیقت اعتیاد دارند و برای مسائل ریز و درشت خود در حال دروغ پردازی هستند و به این واسطه به وجهه اجتماعی خود آسیب رسانده و در روابط عاطفی و شغلی شان با مشکل مواجه می شوند.
اما اینکه چطور می توان کذب بودن سخنان دروغگوهای حرفه ای را متوجه شد و به ناراستی صحبت هایشان پی برد، کاری است که تخصص می خواهد. مثلا کارمندان اف بی آی در این کار تبحر ویژه ای دارند و با بررسی نکته های ریزی از رفتار و واکنش های فرد، قادرند به صحت یا سقم ادعاهایش پی ببرند.
در گزارش بیزینس اینسایدر، «مارک بوتون» مامور ۳۰ ساله FBI که نویسنده کتابی با عنوان «چگونه همانند اف بی آی دروغ را تشخیص دهیم» نیز هست گفته شده که وی از چندین نشانه برای تعیین صحت ادعاهای «تیموتی مک وی» مظنون بمب گذاری شهر اوکلاهاما استفاده نموده است.
وی همچنین بیان داشته که برای تعیین درستی یا نادرستی صحبت افراد لازم نیست کارشناس اف بی آی باشید و در این رابطه، برخی از نشانه های دروغ گویی که در چهره انسان ها قابل تشخیص است را توضیح داده که در ادامه می توانید مطالعه کنید. البته شایان ذکر است که برای تشخیص این موارد باید روی شخصیت فرد مقابل خود و رفتارهای عادی وی شناخت درستی داشته باشید.
این یک واکنش روانی در برابر موقعیتی است که فرد در آن راحت نیست و نمی خواهد به سوالات شما پاسخ دهد. همچنین باید گفت راه گریز برای افرادی محسوب می گردد که می خواهند از شرایط موجود که برایشان خطرناک است، فرار کنند.
وقتی یک فرد در هر دقیقه یا هر ۱۰ ثانیه یکبار، ۵ تا ۶ بار پشت سر هم و سریع پلک می زند، یعنی مضطرب است و مثلا فهمیده که دیگران متوجه دروغ وی شده اند.
بوتون در این رابطه همچنین یادآور شده که تعداد پلک زدن افراد به میزان ترشح دوپامین در بدن وی بستگی دارد. به این صورت که فردی با بیماری پارکینسون، بسیار آرام و کند پلک می زند. در حالی که یک شیزوفرن با شدت و سرعت بالا چشم بر هم می زند.
بوتون می گوید وقتی فرد رو به روی شما چشمانش را بسته و بیشتر از یک یا دو ثانیه نگه می دارد، یعنی به شما دروغ گفته است. این یک مکانیسم دفاعی عادی در بدن محسوب می شود. یک فرد ممکن است با سرعت ۱۰۰ تا ۴۰۰ میلی ثانیه یا ۰٫۱۰ تا ۰٫۴۰ در ثانیه پلک بزنند.
وقتی از یک فرد عادی و راست دست در مورد آنچه که دیده سوال می پرسید، اگر به سمت چپ نگاه کرد، یعنی به واقع در حال جستوجو در حافظه اش برای بیان حقیقت است. اما اگر به سمت راست نگاه کرد، یعنی دست به دامن خیال پردازی شده و قصد دارد پاسخ دروغین بدهد.
این امر در مورد چپ دست ها دقیقا به صورت عکس مصداق دارد. همچنین باید بدانید که بعضی از آدم ها برای یادآوری تصویرهای ثبت شده در حافظه شان به رو به رو خیره می شوند.
وقتی از یک راست دست سوال می پرسید، برای بیان حقیقت چشم هایش به سمت چپ می گردد اما اگر قصد دروغگویی داشته باشد، سمت راستِ بالا را نگاه می کند.
بوتون در این رابطه بیان داشته که وقتی فرد راست دست در مورد بوهایی که استشمام نموده یا احساسات و مواردی که لمس کرده دروغ می گوید، چشمانش به سمت پایین و سمت راست می چرخد.
کارشناس مورد بحث همچنین بیان داشته که وقتی انسن ها واقعا می خندند، گوشه چشم هایشان جمع شده و چروک می شود.
بوتون شرح می دهد که خارش پوست صورت هنگام دروغ گفتن یک واکنش شیمیایی در بدن است.
افرادی که دروغ می گویند دچار خشکی دهان می شوند و برای از بین بردن این مشکل، لب هایشان را جمع می کنند. اگر غنچه شدن لب ها زیاد باشد و رنگ لب نیز به سفیدی بزند، یعنی فرد خلاف واقعیت را بیان می کند.
عرق کردن را می توان در پیشانی، پشت گردن یا گونه های فرد مشاهده کرد.
گل انداختن لپ ها امری غیرارادی است که سیستم عصبی بدن در مقابل ترشح آدرنالین اینگونه واکنش نشان می دهد.
وقتی افراد راست می گویند در جهت تصدیق صحبت های خود سرشان را تکان می دهند، اما وقتی سر را با دو طرف تکان می دهند، یعنی به صورت درونی حرف های خود را انکار می کنند که نشان از غیرواقعی بودن سخنانشان دارد.